Ένας Νοτιο-Αφρικανός συγγραφέας – σαφώς επηρεασμένος από την post-apartheid εποχή – κλήθηκε να γράψει ένα θεατρικό για τη μετανάστευση και τη προσφυγιά, ένα θέμα με αυξανόμενες πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Ο Mike van Graan παρέδωσε ένα σπονδυλωτό έργο, που αποδοκιμάστηκε, λογοκρίθηκε, απαγορεύτηκε, αλλά που κατάφερε, τελικά, να παρουσιαστεί σε λιγότερο επικριτικά περιβάλλοντα.
Τα χελιδόνια είναι αποδημητικά πουλιά, όπως αποδημητικά όντα αποφάσισαν να γίνουν και οι βασικοί χαρακτήρες του έργου. Αφρικανοί πολίτες, με διαφορετική κοινωνική θέση και ακαδημαϊκό background, αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τη μίζερη Αφρικανική προοπτική τους και να μετακινηθούν ανατολικότερα ή/και δυτικότερα, προσβλέποντας σε διαφορετικές και απολύτως ασφαλέστερες κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικές συνθήκες. Όπως όμως αποδεικνύεται, οι πρόσφυγες από την Αφρική αποτελούν τους λιγότερο ευπρόσδεκτους μετανάστες (ανεξαρτήτως λόγων και κινήτρων), για όλο τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο. Και γίνεται αναπόφευκτα η σύγκριση με τον Βόρειο-Αμερικανό πολίτη, που εδώ δε θεωρείται πρόσφυγας, αλλά προσωρινός μετανάστης. Τρεις διαφορετικές ιστορίες ανθρώπων, με ισχυρούς κι ανίσχυρους ρόλους, με δυνατούς κι αδύνατους χαρακτήρες, με διώκοντες και διωκόμενους... Καταστάσεις και συναισθήματα εναλλάσσονται ταχύτατα, όπως και οι σκηνές, ακολουθώντας τη ροή του έργου. Αλλού με καλή προαίρεση, αλλού με μίσος, με σαφή προκατάληψη κι αναπόφευκτη υπονοούμενη βία...
Ένας Καναδός δάσκαλος από “καλή οικογένεια” απάγεται από μέλη της αφρικανικής τρομοκρατίας, με σκοπό τα λύτρα. Δύο μορφωμένοι νεαροί πρόσφυγες από τη Ζιμπάμπουε, με όνειρα για μια καλλίτερη ζωή, κρατούνται σε hotspot στην Αυστραλία. Και τέλος, κάπου στην Αμερική, ένας Μουσουλμάνος επιχειρηματίας από τη Σομαλία κρατείται κι ανακρίνεται αυστηρά – μάλλον υπέρ το δέον, αφού πληροί τις προϋποθέσεις – μόνο και μόνο επειδή κουβαλάει μαζί του το Κοράνι και το επίθετό του είναι καταχωρημένο σε “μαύρη λίστα”. “Τρεις ιστορίες βίας, άνομων συμφερόντων, κυνισμού, αλλά και βαθιάς ανθρωπιάς” μας συστήνεται η παράσταση μέσα από το Δελτίο Τύπου. “Βαθιάς απανθρωπιάς” θα έλεγα εγώ, μιας και κανένας άνθρωπος δε θα άξιζε τέτοιες συμπεριφορές, πόσο μάλλον άνθρωποι μορφωμένοι, καλλιεργημένοι, ταλαιπωρημένοι. με ελπίδες και φιλοδοξίες, που ατύχησαν να γεννηθούν σε λιγότερο πολιτισμένα πλαίσια.
Τρεις νέοι ηθοποιοί, όλοι με περγαμηνές στο αντικείμενο και πρωθύστερη επαγγελματική σκηνική εμπειρία, αποδίδουν πολλαπλούς ρόλους, με δύσκολες ψυχικές μεταβάσεις. Μανώλης Κλωνάρης, Τάκης Παρασκευόπουλος και Άγγελος Ανδριόπουλος κυκλοφορούν με πολλή ενέργεια στη σκηνή, μεταβαίνοντας συνεχώς από τον έναν απαιτητικό ρόλο στον άλλο, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Φαίνεται ότι αγάπησαν τους ρόλους τους, αφοσιώθηκαν σ΄αυτούς και απέδωσαν αξιοπρεπώς την αντιφατική τους διάσταση.Ο σκηνοθέτης Θοδωρής Βουρνάς – για μία ακόμη φορά – επιλέγει ένα δύσκολο έργο, με ακόμα δυσκολότερη μεταφορά. Παρ΄όλ΄αυτά, καταφέρνει να βάλει σε σειρά τις διαδοχικά μεταβαλλόμενες συναισθηματικές και πνευματικές πτυχές της ιστορίας. Έχει ιδιαίτερη σημασία ν΄αναφέρουμε ότι δεν αναλώθηκε σε ηθικά κηρύγματα και αμοραλιστικές αντιλήψεις, επιτρέποντας στο κοινό του να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Αφομοίωσε εντελώς το μοντέλο της σύγχρονης μετανάστευσης του van Graan, επιλέγοντας συμβολικά λευκούς ηθοποιούς κι αποφεύγοντας ψευδείς εντυπώσεις, που προκαλούνται από την καταγωγή και τις εν γένει θρησκευτικές πεποιθήσεις. Αν και το δεύτερο υποβόσκει καθ΄ όλη τη διάρκεια του έργου.
Εύγλωτο το σκηνικό της Κασσιανής Λεοντιάδου και απολύτως συντονισμένος ο φωτισμός του Βαγγέλη Μούντριχα με τον ήχο του Βασίλη Τζιώκα.
Στον πολύ ιδιαίτερο και πάντα προσεγμένο πολυχώρο του Νεοκλασικού της οδού Σατωβριάνδου, που την τελευταία διετία καθιέρωσε το θεατρικό project “΄Χώρα Αναφοράς”, σύμφωνα με το οποίο, παρουσιάζονται θεατρικά έργα από μία χώρα, που τουλάχιστον σ΄αυτόν τον καλλιτεχνικό τομέα είναι λιγότερο γνωστή στην Ελλάδα. Μας αρέσει και το επιλέγουμε!
Της Βικτώριας Πέππα, 20/04/2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου