Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Η Άποψή μας για την παράσταση «The Thread» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

"Το The Thread, δεν είναι μόνο το νήμα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, αλλά και το νήμα που ενώνει διαφορετικές περιοχές της χώρας που με τους παραδοσιακούς χορούς τους, συμμετέχουν στη δημιουργία αυτού του θεάματος. Το The Thread, είναι το αόρατο νήμα της δημιουργίας και της επικοινωνίας που ενώνει τον άνθρωπο με το σύμπαν"

Το νήμα αποτελεί σύνηθες σημείο αναφοράς της ελληνικής μυθολογίας. Ο Θησέας οφείλει την επιβίωσή του στον περίφημο μίτο της Αριάδνης, δηλαδή στο νήμα που ακολουθώντας το κατάφερε να βρει την έξοδο από τον δαιδαλώδη λαβύρινθο του Μινώταυρου. Στη Θεογονία του Ησίοδου συναντάμε τις Τρεις Μοίρες. Η Λάχεση καθορίζει το μέλλον του ανθρώπου, η Άτροπος αντιπροσωπεύει το παρελθόν, το αμετάκλητο και πεπερασμένο. Η Κλωθώ αντιπροσωπεύει το παρόν στη ζωή των ανθρώπων και θεωρείται η μεγαλύτερη και η σπουδαιότερη από τις άλλες δύο. 

Πίστευαν ότι έκλωθε με τη ρόκα της το νήμα της ζωής του κάθε ανθρώπου, το πεπρωμένο του, που τον συνόδευε μέχρι το θάνατό του. To Τhe Thread ενέχει τη σημειολογία του νήματος εννοιολογικά κι όχι παραστατικά. Επί σκηνής δε θα συναντήσει κανείς την Αριάδνη, το Θησέα, ή την Κλωθώ. Θα συναντήσει όμως το παρελθόν, το παρόν, και τη μελλοντική δυναμική του ελληνικού πολιτισμού στην οικουμενική του διάσταση, και τα αντίθετα στοιχεία εξ’ ων συνετέθη. Πρόκειται για το νήμα που δείχνει το δρόμο όταν δεν μπορείς να χαράξεις πορεία, το νήμα που συνδέει ό,τι φαινομενικά δεν μπορεί να συνδεθεί.

Η κίνηση του Russel Maliphant συν-κινεί και ταυτόχρονα εκπλήσσει τη συλλογική μνήμη. Παραδοσιακές φόρμες, γνώριμες που ακουμπούν στο λαϊκό αίσθημα χρησιμοποιούνται άλλοτε αυτούσιες, κι άλλοτε μετουσιωμένες σε ένα νέο ανθρώπινο οικοδόμημα με εντελώς διαφορετική αυστηρότητα και λειτουργία. Ο με ρίζες στέραια βαλμένος στη γη άνθρωπος, κι ο περιπλανώμενος άνθρωπος με φτερά, ο σχεδόν άυλος. Η ομαδικότητα και η κοινωνική συνοχή στα σφιχτοδεμένα χέρια, στην αρμονική κίνηση στο μαντήλι του πρωτοχορευτή, και η ατομική ψυχή στον μοναχικό χορό τον χωρίς μουσική και περίτεχνα φώτα! Σώματα υγιή, δυνατά που πάλλονται ή ξεκομμένα μέλη που μοιάζουν να χορεύουν μόνα τους, μια υπόμνηση στο κοινωνικό όλον (μια πόλη κράτος ίσως) και τη μονάδα (τον ξεκομμένο από τα κοινά ιδιώτη).

Ο Michael Hulls πλάθει φως και παντρεύει μοναδικά το αρχαίο με το μοντέρνο, το παραδοσιακό με το σύγχρονο. Πλάθει χώρο και χρόνο, μια μαγική σκηνογραφία σε μια άδεια σκηνή. Σαν να τους γεννά η Νυξ (η αρχαιοελληνική θεότητα της νύχτας και του σκότους) οι χορευτές κατακλύζουν τη σκηνή για να ξορκίσουν το κακό με τον χορό τους και να επιστρέψουν πάλι στους κόλπους της. Ένας αριστοτελικός εμπειρισμός του φωτός; ό,τι δεν βλέπω δεν υπάρχει! Κι ό,τι βλέπω είναι φτιαγμένο από την ύλη του φωτός. Χρυσές μορφές από χρυσό φως, ουράνιες μορφές από φως γαλάζιο και πάει λέγοντας. Ένα υλικό φως που φτιάχνει γκρεμούς, θάλασσες, πορείες παράλληλες και κάθετες, συνέχειες κι ασυνέχειες. Σαν ένα φως που ακολουθεί κατά πόδας τον Άνθρωπο μέσα στους αιώνες. 

“Μια ολιστική προσέγγιση της εξέλιξης του ανθρώπου”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου που υπογράφει την πρωτότυπη μουσική. Η λεξικογραφία αναφέρει τη μουσική ως τέχνη του συνδυασμού των ήχων. Όπερ και εγένετο: ένα κράμα παράδοσης και φρεσκάδας, ήχου και ησυχίας, μουσική που σχεδόν τη βλέπεις να κυλά μέσα στο χώρο άλλοτε με απαλή ηδυπάθεια κι άλλοτε ορμητικά σαν κύμα που σαρώνει στο πέρασμά της όλα τα κύτταρα του εγκεφάλου σου. Σαν το ρυθμό των εξελίξεων στην ιστορία που άλλοτε λιμνάζει ράθυμα κι άλλοτε καλπάζει χωρίς να σου δώσει χρόνο να τις επεξεργαστείς. Παρά μόνο να τις νιώσεις. Μέσα στο τοπίο αυτό του Βαγγέλη Παπαθανασίου το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί κι αυτό ως μουσικό όργανο με κραυγές εμψύχωσης και συντονισμού, με κρουστά ανθρώπινα μέλη. Μια μουσική θεϊκή και παν-ανθρώπινη. Η αρχαιοελληνική παράδοση ύμνησε και προσωποποίησε την μουσική, τη μελωδία, τον ήχο αναγνωρίζοντάς την ως δύναμη που προϋπήρχε του ανθρώπου, αλλά και ως κώδικα διαπολιτισμικό και διαγενεακό, χωρίς σύνορα και ημερομηνία λήξης.

Όπως άλλωστε παραδέχεται η Γεωργία Ηλιοπούλου ως ιθύνων νους της εταιρείας Λάβρυς ο χορός και η μουσική επελέγησαν ως “εργαλείο πολιτιστικής διπλωματίας” καθώς αποτελούν κώδικα οικουμενικό που ξεπερνά τις πολιτισμικές, θρησκευτικές ή γλωσσικές διαφορές και μπορεί να λειτουργήσει ως “όχημα εξωστρέφειας ,επικοινωνίας κι αλληλοκατανόησης”.

Η Μαίρη Κατράνζτου, “έντυσε” την ελληνική παράδοση με μια σύγχρονη ματιά, ακολουθώντας το κλίμα της σύζευξης των αντιθέσεων που διαπνέει όλο το θέαμα.

Τέλος οι χορευτές ενσάρκωσαν το όραμα των εμπνευστών του The Thread με απίστευτη συγκρότηση και ελευθερία ταυτόχρονα, φαντάζοντας κάποτε άνθρωποι που χορέψαμε μαζί τους στο χωριό, και κάποτε αιθέριες άπιαστες υπάρξεις που κινούνται πάνω σε ένα λεπτό στρώμα αέρα.

Προσωπικά το The Thread μου θύμισε τον Πυθαγόρα. Ο Πυθαγόρας πίστευε ότι μπορούσε να θυμάται τις προηγούμενες μετενσαρκώσεις του και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να γνωρίζει περισσότερα απ’ όσα γνώριζαν οι άλλοι. Υποστήριζε δηλαδή ότι διατηρεί το νήμα από προηγούμενες ζωές κι ως εκ τούτου μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικότερα το μέλλον. Δίδασκε επίσης την κάθαρση της ψυχής μέσω της μουσικής. Εν συνεχεία οι Πυθαγόρειοι στήριξαν την κοσμολογική τους ερμηνεία στο δυϊσμό σύμφωνα με τον οποίο ο κόσμος γίνεται κατανοητός μέσα από τα ζεύγη των αντιθέτων: το πέρας και το άπειρον, το φως και το σκότος, το αρσενικό και το θηλυκό, το ένα και το πλήθος, το ακίνητο και το κινούμενο. Πάντα αντίθετα κι αλληλοσυμπληρούμενα! Το The Thread  λοιπόν είναι ακριβώς αυτό: μια πυθαγορική περί του κόσμου θεωρία!


Της Αφροδίτης Φλώρου 22/11/19
Φιλόλογος - Ηθοποιός
Συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου