Η Άποψή μας για την παράσταση "Χαιρετίσματα στην Μπέρθα"

Στο Studio Μαυρομιχάλη ανεβαίνει η θεατρική παράσταση "Χαιρετίσματα στη Μπέρθα" του Τένεσι Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία της Έφης Ρευματά η οποία δένει με απόλυτη αρμονία τρία μονόπρακτα του Ουίλιαμς σε μορφή μιας ενιαίας παράστασης.  Πρόκειται για "Το σκοτεινό δωμάτιο", "Γιατί καπνίζεις τόσο πολύ Λίλλυ" και "Χαιρετίσματα από την Μπέρθα". Τρία μονόπρακτα που έχουν κοινό άξονα τις σχέσεις δύο γυναικών που άλλοτε είναι ανύπαρκτες και άλλοτε γεμάτες ένταση.  Τρία μονόπρακτα που θα μπορούσαν να αποτελούν κεφάλαια από την ζωή της Μπέρθα.  Μια δύσκολη ζωή που δεν της χαρίζεται τίποτα.

Στο πρώτο μονόπρακτο μας υποδέχεται στο σπιτικό η φωνή του Γιώργου Νινιού σε έναν μονόλογο που μας δίνει το στίγμα στο οποίο θα κινηθεί η παράσταση.  Καταπιεσμένος σε έναν αδιέξοδο γάμο με μόνη διαφυγή την ποίηση (ποίηση γραμμένη σε χαρτοπετσέτες και σε κομμάτια χαρτιού, σκόρπιες σκέψεις περισσότερο για την ζωή που άφησε να φύγει μέσα από τα χέρια του και παρατημένος σε έναν μοναχικό κόσμο χωρίς σημάδια διαφυγής).  Μια τέτοια παράλληλη πορεία θα ακολουθήσει και η Μπέρθα.

Στην αρχή της ιστορίας την βρίσκουμε κλεισμένη στο δωμάτιό της για έξι μήνες μετά από μία ερωτική απογοήτευση σε πολύ νεαρή ηλικία.  Μόνη της επαφή με τον έξω κόσμο η μητέρα της και ο Τσάρλι.  Ένας άντρας που την επισκέπτεται στο σκοτεινό της δωμάτιο.  Η άφιξη μια κοινωνικής λειτουργού θα αναδείξει την απόσταση που χωρίζει μάνα και κόρη.  Μια αδιάφορη μάνα που δεν νιώθει καμία συμπόνια για την ψυχικά άρρωστη κόρη της.  Μία μάνα που αντιμετωπίζει με ένα αίσθημα ανωτερότητας την κοινωνική λειτουργό καθώς θεωρεί ότι αυτή έχει το πάνω χέρι σε όλους του ανθρώπους.  Αποτέλεσμα είναι ο εγκλεισμός της Μπέρθα σε ένα κοινωνικό ίδρυμα.

Η εξέλιξη της ιστορίας βρίσκει την Μπέρθα στα 25 έτη της εκτός ιδρύματος πια να βρίσκεται στο σπίτι της αντιμετωπίζοντας νέα προβλήματα.  Ο πατέρας απών, χαμένος σε έναν κόσμο που τον οδήγησε η σκληρότητα της γυναίκας του, και η μητέρα πιο αυταρχική από ποτέ προσπαθεί να ωθήσει την κόρη της σε ένα μέλλον σωτηρίας και για τις δυο μέσω ενός γάμου οικονομικού συμφέροντος για την κόρη της.  Διέξοδος για την Μπέρθα αποτελεί το τσιγάρο και η παιδική ανάμνηση του Τσάρλι και τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα.  Η κόντρα μεταξύ των δύο γυναικών εντείνεται καθώς η Μπέρθα αμύνεται με όπλα το τσιγάρο και τον πατέρα της - δύο πράγματα που κατάφωρα εκνευρίζουν την μητέρα της.  Μόνη διέξοδος η φυγή από το σπίτι προς ένα μέλλον που μόνο ρόδινο δεν διαγράφεται.



Η ιστορία τελειώνει με την Μπέρθα σε άθλια κατάσταση, αλκοολική, στα όρια της τρέλας να ζει σε έναν οίκο ανοχής.  Η ιδιοκτήτρια του οίκου όσο και να θέλει να την βοηθήσει, χρειάζεται χρήματα.  Και ο Τσάρλι - που όλα αυτά τα χρόνια είναι παρόν - απών στην ζωή της Μπέρθα - μπαίνει ξανά στο παιχνίδι.  Μια επιστολή, τα χαιρετίσματα της Μπέρθα στην Μπέρθα και η έξοδος με ένα παιδικό τραγούδι.  Ίσως η μόνη ανάμνηση ευτυχίας που είχε η Μπέρθα όλα αυτά τα χρόνια.

Η Μάρω Μελισσάρη και η Θωμαίς Κριτικού (που υπογράφουν και την μετάφραση του έργου) υποδύονται τις δύο ηρωίδες (μάνα και κόρη αντίστοιχα) σε μία δύσκολη ερμηνευτικά αναμέτρηση καθώς πρέπει να περάσουν τις ηρωίδες τους μέσα από πολλές ψυχολογικές μεταπτώσεις.  Με έντονα συναισθήματα και οι δύο - νευρώδης και μητριαρχική η Μελισσάρη, ευάλωτη και ψυχολογικά ασταθής η Κρητικού, καταφέρνουν να φέρουν εις πέρας το δύσκολο εγχείρημά τους.

Η Έφη Ρευματά, στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα, μας βυθίζει στον επώδυνο κόσμο του Τένεσι Ουίλιαμς.  Καταφέρνει να δέσει σε μία παράσταση 60 περίπου λεπτών τρία μονόπρακτα και δύο ηχητικά αποσπάσματα ("Προς κατεδάφιση" και "Λαίδη Φθειροσόλ") χωρίς σε κανένα σημείο να προδίδει στο θεατή την αποσπασματικότητά τους.  Με σφιχτή σκηνοθεσία χωρίς να πλατειάζει σε χρόνους παρέδωσε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.

Στο χαιρετίσματα στην Μπέρθα προβάλλεται ολόκληρη η προβληματική του Ουίλιαμς. Καταπιεστικές οικογενειακές σχέσεις, περιθωριοποιημένα πρόσωπα, εξαρτημένα αδύναμα άτομα, έρωτες χωρίς ανταπόκριση, ήρωες που πληγώνουν και πληγώνονται και όλα αυτά μέσα από μία διαχρονικότητα που ποτέ δεν κουράζει.

Του Μπίκου Περικλή, 12/10/17