Η Άποψή μας για την παράσταση "Το κτήνος στο φεγγάρι" στο Θέατρο Σημείο

Το έργο: Η όμορφη και παγκόσμια ιστορία ελπίδας του Richard Kalinoski ανέβηκε σε περισσότερες από είκοσι χώρες. "Το κτήνος στο φεγγάρι" παραμένει ένα έργο της εποχής μας - μια ισχυρή εξερεύνηση της κληρονομιάς για τόσους πολλούς πρόσφυγες.

 Η Αρμενική Γενοκτονία του 1915-16 διαπράχθηκε από την Οθωμανική Τουρκική κυβέρνηση εναντίον των Αρμενίων. Μέχρι ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Μέχρι σήμερα, η τουρκική κυβέρνηση αρνείται να παραδεχτεί ότι συνέβη ποτέ η γενοκτονία. Το έργο ανέβηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1999 από την εταιρεία θεάτρου "Δόλιχος" στο "Από Μηχανής Θέατρο" σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Η παράσταση επαναλήφθηκε το 2009 στο θέατρο "Πορεία".

Υπόθεση: Το 1893 έγινε μία έκλειψη σελήνης στην Τουρκία, και οι Τούρκοι, πεπεισμένοι ότι ένα "κτήνος" κατάπινε το φεγγάρι, έστρεψαν τα όπλα τους προς τον ουρανό προσπαθώντας να το σκοτώσουν. Με τα ίδια όπλα, που κάπνιζαν ακόμη από ένα φυλετικό μίσος κατά του γειτονικού τους λαού των Αρμενίων, εξολόθρευσαν τους χριστιανούς Αρμένιους, με μια σειρά από εκτεταμένα πογκρόμ στα τέλη του 18ου αιώνα, που κορυφώθηκαν με τη γενοκτονία του 1915 και τον αφανισμό περίπου δύο εκατομμυρίων Αρμενίων. Ο Ρίτσαρντ Καλινόσκι (Richard Kalinoski)  τοποθέτησε τη δράση του έργου στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν ανάμεσα στο 1921 και το 1933. Ο εικοσάχρονος Αράμ Τομασιάν, μοναδικός επιζών της οικογένειάς του από το ολοκαύτωμα, διέφυγε στις Η.Π.Α., όπου εργάζεται ως φωτογράφος ειδικευμένος στις οικογενειακές φωτογραφίες μεταναστών, και φιλοδοξεί να γίνει ο γεννήτορας της καινούργιας οικογένειας Τομασιάν. Από την Αρμενία έχει φέρει μαζί του μόνο μία οικογενειακή φωτογραφία και το παλτό του πατέρα του, το οποίο του πρόσφερε κάλυψη, ώστε να διασωθεί. Από τη φωτογραφία έχει κόψει τα κεφάλια των νεκρών συγγενών του και έχει τοποθετήσει το δικό του και της δεκαπεντάχρονης Σέτα, που μόλις έχει φτάσει στην Αμερική από το ορφανοτροφείο της Κωνσταντινούπολης, ως "νύφη από φωτογραφία". Με τη νεαρή του σύζυγο ο Αράμ ανυπομονεί να επιδοθεί στο ιερό τους καθήκον, που συνίσταται στη γέννηση των απογόνων του πατέρα του, οι οποίοι θα συμπληρώσουν τη φωτογραφία.

Η παράσταση: Η παράσταση αρχικά είχε να νικήσει την μνήμη. Τι εννοώ, η παράσταση του Λιβαθινού είναι σχετικά πρόσφατη. Όλοι εμείς που την χαρήκαμε και στο πρώτο και στο δεύτερο ανέβασμα την έχουμε ακόμα στην μνήμη μας και στην καρδιά μας. Σκεφτείτε πόσο άδικο είναι για τους συντελεστές να νικήσουν έστω και για δύο ώρες μια τόσο ισχυρή μνήμη. Αυτοί το κατάφεραν. Ο Βαγγέλης Παπαδάκης σκηνοθέτησε με μαεστρία την παράσταση του. Δούλεψε εξαντλητικά και με λεπτομέρεια. Άψογος ρυθμός, ατμόσφαιρα που παρασύρει το κοινό και εν τέλει συγκινεί βαθιά. Με ψύχραιμη ματιά, χωρίς να τον παρασύρει η συγκίνηση οδήγησε όλους τους συντελεστές εκεί που ήθελε και έπρεπε. Καλοζυγισμένο και καλοκουρδισμένο  αποτέλεσμα. Δυο ώρες χωρίς διάλειμμα που φεύγουν σαν νερό.  Σίγουρα είχε στα χέρια του ένα καλογραμμένο, αβανταδόρικο έργο αλλά εκείνος έφτιαξε μια γλυκόπιοτη δουλειά σαν το παλιό, καλά κρυμμένο, λικέρ της γιαγιάς. Πολύτιμος αρωγός η εξαιρετική μετάφραση του. Η σκηνογραφία λιτή μεν αλλά δεν βοήθησε την παράσταση. Οι φωτισμοί και η μουσική την απογείωσαν.

Ερμηνείες: Ξεχωρίζει η Σοφία Λιάκου ως Σέτα. Συγκινητική με απίστευτο μετρό. Κυρίαρχη τον εκφραστικών της μέσων. Ήταν απολύτως σαφές ότι κάθε σκηνή η ηρωίδα της μεγάλωνε και ωρίμαζε. Είδαμε την πορεία της Σέτα από την παιδικότητα στην θηλυκότητα. Από την αβουλία στην κυριαρχία. Μια σπουδαία ερμηνεία. Τρέξτε να δείτε αυτό το μεγαλείο του ηθοποιού. Ο Βαγγέλης Παπαδάκης προσπάθησε πολύ και κατάφερε να παραδώσει έναν καλά κρυμμένο ζωντανό νεκρό Αράμ. Έναν ήρωα μυστήριο που σαν ηφαίστειο ξεσπάει και ηρεμεί από το παρελθόν και πάει με χαμόγελο στο μέλλον. Έφτιαξε έναν αυστηρό χαρακτήρα αλλά όχι επιθετικό, έναν άνθρωπο που προβάλει την άμυνα του για να μην πληγωθεί και πάλι. Πολύ σοφά ο Παπαδάκης μας αποκάλυψε την ρωγμή του ήρωα για να φωτίσει σε βάθος τον ήρωα του. Είναι πάντα χαρά να βλέπεις ηθοποιούς σαν τον Κώστα Αρζόγλου. Μετράει πάρα πολλά χιλιόμετρα στο σανίδι και όλη του η διαδρομή τον έχει κάνει πιο λιτό και σοφό επί σκηνής. Εδώ ως αφηγητής επιλέγει να παίξει σε ημιτόνια και να δώσει μια αίσθηση παραμυθιού και απίστευτης γλυκύτητας στην παράσταση.  Μια άκρως μίνιμαλ αλλά βαθιά συγκινητική ερμηνεία. Έξυπνη σκηνοθετική επιλογή η διάδραση μεταξύ νεαρού και γηραιού Βίνσεντ. Καταλυτική η παρουσία του Τσετάν Γλύκα.

Εν κατακλείδι: Μια συγκινητική παράσταση που όλοι αγαπάμε να βλέπουμε. Να πάτε χωρίς δεύτερη σκέψη, φεύγοντας θα νιώσετε πλουσιότεροι στην ψυχή σας.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στον παρακάτω σύνδεσμο: http://quintatheater.blogspot.com/2018/11/blog-post_6.html#more

Του Γιάννη Τζέμη, 9/1/19