Με αφορμή την παράσταση κάναμε μια πολύ όμορφη συζήτηση περί ηθικής και διαφθοράς, περί έρωτος και άλλων δαιμόνιων την οποία ελπίζουμε να απολαύσετε όσο κι εμείς.
-Ποιο είναι η εμπειρία σου στο έργο του Μπρεχτ, Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν;
Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στα επικό θέατρο. Όλο αυτό το αλληγορικό παραμύθι στο "καλό άνθρωπο του Σετσουάν", το παιχνίδι με τους θεατές, η εναλλαγή των ρόλων επί σκηνής και η άμεση επαφή με τους θεατές με γοητεύει. Ο Μπρεχτ είναι ένας σπουδαίος συγγραφέας, του οποίου οι επιρροές είναι εμφανής ακόμα και σήμερα στο σύγχρονο θέατρο.
-Ποια είναι η ιστορία του έργου;
Τρεις θεοί κατεβαίνουν στη Γη γιατί πλέον δεν υπάρχουν καλοί άνθρωποι, έχει φτάσει η ανθρωπότητα στο ευτελέστερο υποτίθεται σημείο. Φτάνουν σε μια επαρχιακή πόλη της Κίνας το Σε Τσουάν και εκεί ψάχνουν για ένα καλό άνθρωπο. Τελικά βρίσκουν την Σετ Τε που τους φιλοξενεί και για αντάλλαγμα της δίνουν ένα σεβαστό πόσο. Δεν είναι τυχαίο που ο Μπρεχτ επιλέγει μια πόρνη, σε μια αναγωγή της Μαρίας Μαγδαληνής. Εκείνη αφήνει το πεζοδρόμιο και ανοίγει ένα καπνοπωλείο. Αλλά η κακία των συνανθρώπων της, την αναγκάζει να εφεύρει έναν "ξάδερφο", τον Σουί Τα. Καταλυτικός είναι και ο έρωτας που θα νιώσει για τον αεροπόρο Γιανγκ Σούν, όπου θα την φέρει μπροστά σε μεγάλα διλήμματα για τη ζωή της και το "δικό της καλό".
-Ένα από τα ερωτήματα που θέτει ο Μπρεχτ σε αυτό το έργο αφορά την ηθική. Πιστεύεις ότι μπορεί να αναπτυχθεί η ηθική σε ένα κόσμο όπως ο σημερινός;
Το αξιακό σύστημα το καθενός πιστεύω ότι είναι διαφορετικό. Σε μια καπιταλιστική κοινωνία όπως αυτή που ζούμε με συγκεκριμένους κανόνες απαιτείται πολύ δουλειά σε προσωπικό επίπεδο για να παραμείνεις ηθικός. Σίγουρα το ήθος του καθενός επηρεάζει και τον διπλανό του αλλά άσχετα με το πώς έχεις μεγαλώσει και τι αξίες έχεις πάρει από την οικογένειά σου χρειάζεται μια καθημερινή προσωπική πάλη για να ανταπεξέλθεις. Όσο πιο νέος είσαι τόσο πιο δύσκολο είναι γιατί δεν ξέρεις τι επιπτώσεις θα έχει. Η εποχή που ζούμε είναι μια εποχή μεγάλων αλλαγών λόγω του ίντερνετ κυρίως, αλλά και της αλόγιστης σπατάλης των πόρων του πλανήτη και της κακοποίησης των ζώων, αλλά θέλω να ελπίζω πως οι επόμενες γενιές θα το διαχειριστούν καλύτερα. Δεν πιστεύω στην ηθική με τη χριστιανική έννοια, δηλαδή της τιμωρίας που υπάρχει έξω από εμάς, αλλά σε μια συνειδητότητα που εμπεριέχει αγάπη και σεβασμό προς τον εαυτό μας, τους συνανθρώπους μας, τα ζώα και το περιβάλλον.
Νομίζω πως αυτή η ερώτηση παραμένει ρητορική. Το ίδιο αναρωτιόμαστε και εμείς που παίζουμε το έργο αλλά και ο ίδιος ο Μπρεχτ στον επίλογό του κοιτώντας τους θεατές στα μάτια και καλώντας τους να δώσουν την δική τους απάντηση. Το έργο δεν δίνει την λύση, αλλά παρακινεί το κοινό να βρει τη δική του.
-Πέρα από την ηθική ο Μπρεχτ διαπραγματεύεται και τον έρωτα ο οποίος λειτουργεί ως σαρωτική δύναμη που υπερβαίνει την λογική της ηρωίδας. Πόσο καταλυτικός και δημιουργικός είναι ο έρωτας στην ζωή σου.
Ο έρωτας για μένα παίζει σπουδαίο ρόλο στη ζωή μου. Είναι μια προσωπική υπόθεση, εννοώντας ότι έχει να κάνει με την δική μου οντότητα και στάση ζωής. Είναι βασικός λόγος ύπαρξης και κινητήριος δύναμη σε ο,τι κάνω στη ζωή μου.
-Πόσο επίκαιρος είναι ο πολιτικός λόγος του Μπρεχτ σήμερα;
Νομίζω πολύ. Όσο υπάρχει το ανθρώπινο είδος ο Μπρεχτ θα είναι επίκαιρος. Ο Μπρεχτ μέσα από τις αλληγορίες του δημιουργεί έναν πανανθρώπινο λόγο και οι σπουδαίοι συγγραφείς αφορούν πάντα. Το σημαντικό με αυτούς του συγγραφείς είναι ότι καθημερινά μέσα από την τριβή με το έργο ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα. Είναι τόσο πυκνά τα νοήματα που συνεχώς τα ανακαλύπτεις. Είναι μεγάλη τύχη για έναν ηθοποιό να εμπλέκεται με αυτά τα κείμενα.
-Συνεργάζεσαι για τρίτη χρονιά με την καλλιτεχνική εταιρία Μυθωδία. Τι είναι αυτό που σας έχει δέσει ως ομάδα;
Η καλλιτεχνική εταιρεία Μυθωδία είναι ουσιαστικά ο Νικορέστης Χανιωτάκης και ο Γεράσιμος Σκαφιδας. Από κει και πέρα υπάρχουν κάποιοι βασικοί συνεργάτες που αν νιώθουμε ότι έχουμε κοινά πράγματα να κάνουμε τότε συμπράττουμε καλλιτεχνικά. Κάπως έτσι έχει προκύψει το κοινό μας βήμα μέχρι τώρα. Και είναι προς τιμήν και των δύο τους που είναι πολύ νέοι άνθρωποι και πήραν την ζωή στα χέρια τους. Δεν περίμεναν κάποιος να τους βρει, δημιούργησαν οι ίδιοι τις συνθήκες για να υλοποιήσουν το όραμα τους, τη δική τους πρόταση. Και πιστεύω πως έχουν πολλά πράγματα να πούνε ακόμα. "
-Στην παράσταση ερμηνεύεις τρεις ρόλους, τραγουδάς και βρίσκεσαι διαρκώς στην σκηνή με τον υπόλοιπο θίασο. Συνάντησες κάποιες δυσκολίες ως προς την προσέγγιση των ρόλων σου η σε κάποια από τις σκηνοθετικές οδηγίες;
Το συγκεκριμένο έργο έχει 30 ρόλους. Οι περισσότεροι ηθοποιοί (εκτός από την Πέγκυ Τρικαλιώτη, τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη και την Λήδα Πρωτοψάλτη που κάνουν ένα ρόλο) κάνουμε όλους τους υπόλοιπους. Η ιδιαιτερότητα και όχι η δυσκολία θα έλεγα, είναι ότι αυτό το κάνεις επί σκηνής. Βρίσκεσαι επί σκηνής τόσο ως ρόλος όσο και ως ηθοποιός. Αυτό ήταν το καινούριο για μένα. Οι σκηνοθετικές οδηγίες του Νικορέστη βοήθησαν στο να αναδειχτούν δύσκολα σημεία του έργου. Είναι ένας σκηνοθέτης που από την αρχή ξέρει πολύ καλά τι θέλει να κάνει και που να οδηγήσει το αποτέλεσμα. Ξέρει τι θέλει να πάρει από τον κάθε ηθοποιό, χωρίς να του στερεί τη δημιουργικότητα της διαδικασίας. Και φυσικά η μουσική του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο έργο, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην παράσταση. Έδωσε ακριβώς την ατμόσφαιρα και τον κόσμο που ήθελε να δημιουργήσει ο Νικορέστης. Η ενορχήστρωση του Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλου, που εκτός από μουσική παίζει και ως ηθοποιός στην παράσταση, συνέπραξε στο αποτέλεσμα της παράστασης.
Είναι μεγάλο σχολείο να δουλεύεις με τόσο σπουδαίους ηθοποιούς. Με ηθοποιούς που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους για την τέχνη τους. Η πορεία τους είναι πηγή έμπνευσης και μόνο άξιο παράδειγμα μπορούν να δώσουν. Εκτός από τη μεγάλη εμπειρία τους ,η γενναιοδωρία, η συνέπεια και το ήθος τους είναι αξιοθαύμαστες. Και ο κύριος Τσακίρογλου, αλλά και η κυρία Πρωτοψάλτη είναι άνθρωποι με έντονη προσωπικότητα που η επιρροή τους ειναι μεγάλη εντός και εκτός σκηνής. Μόνο κερδισμένος μπορείς να βγεις από τη γνωριμία και τη συνεργασία μαζί τους.
-Με ποιο κριτήριο διαλέγεις ρόλους και συνεργασίες;
Το κείμενο και οι συνεργάτες. Να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για δημιουργία και σωστή επικοινωνία.
-Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στο ανέβασμα της παράστασης;
Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε το κείμενο με προσήλωση και σεβασμό. Ο Νικορέστης που έκανε και τη μετάφραση του έργου, νομίζω πως κατάφερε να φωτίσει τα πιο σημαντικά σημεία του έργου και να φτιάξει μια ιστορία κατανοητή για όλους. Είναι σημαντικό βγαίνοντας από το θέατρο, ο θεατής να έχει καταλάβει την ιστορία. Κάτι που ακούγεται αυτονόητο, αλλά δυστυχώς δεν είναι πάντα. Επίσης η διακοπή της ροής του έργου, κάτι που υπάρχει στο κείμενο του Μπρεχτ, με ζωντανή μουσική και τραγούδια ήταν από τις προκλήσεις του έργου.
-Ποια είναι τα όνειρά σου για το θέατρο;
Το θέατρο είναι βασικό κομμάτι έκφρασης για εμένα. Με ενδιαφέρει η πραγμάτωση σε αυτό που αγαπώ.
-Θεωρείς τον εαυτό σου τυχερό με τις έως τώρα συνεργασίες σου;
Σίγουρα ο παράγοντας τύχη είναι σημαντικός σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Αλλά πιστεύω πολύ στη δουλειά και στην αφοσίωση.
-Συμμετέχεις και στην παιδική θεατρική παράσταση «Το συρματόπλεγμα». Θες να μας πεις δυο λόγια γι αυτή την παράσταση;
Το Συρματόπλεγμα είναι μια παράσταση για παιδιά και εφήβους, βασισμένο στο παιδικό μυθιστόρημα "Το αγόρι με τις Ριγέ πιτζάμες", σε μουσική Μάνου Λοίζου. Παίζεται στο θέατρο ΘΗΣΕΊΟΝ, αλλά και στο Μουσείο Μπενάκη κατόπιν συνεννόησης με τα σχολεία. Όπως και πέρυσι που με την ίδια ομάδα ηθοποιών ανεβάσαμε την εφηβική παράσταση "Η Μουσική που σταμάτησε τον Πετροπολεμο" σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, η ανταπόκριση των σχολείων ήταν πολύ μεγάλη και συγκινητική. Την σκηνοθεσία και τη θεατρική μεταφορά και στα δύο έργα την έχει κάνει ο Νικορέστης Χανιωτάκης, όπου έχει δουλέψει με πολύ ευαισθησία πάνω και στα δύο έργα. Οι θεματικές τους έχουν να κάνουν με τον ρατσισμό, αλλά και με τα χρόνια της Χούντας στο δεύτερο, και μετά από κάθε παράσταση που ακολουθεί συζήτηση, οι ερωτήσεις του κοινού συνήθως είναι πολύ συγκινητικές .Στις παραστάσεις υπάρχει ζωντανή μουσική και τραγούδια από τους δυο μεγάλους δημιουργούς και η μουσική διδασκαλία έγινε από τον αγαπημένο Γιάννη Μαθέ. Το εφηβικό θέατρο είναι πολύ χρήσιμο για τα παιδιά, γιατί απευθύνεται σε μια ομάδα ανθρώπων που έχουν πολλές ανησυχίες και επίσης εκτός από τους αυριανούς πολίτες είναι και οι αυριανοί μας θεατές. Είμαι πολύ χαρούμενη που νιώθω ότι συμπράττω και εγώ σε όλο αυτό, με έναν τρόπο.
Του Περικλή Μπίκου, 24/01/19
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου