Η Άποψή μας για την παράσταση "Ηλέκτρα" από το Εθνικό Θέατρο

Το έργο: Η τραγωδία Ηλέκτρα αντιπροσωπεύει την τελευταία και ωριμότερη δημιουργική περίοδο του Σοφοκλή.(γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή 411 π.Χ.), Γραμμένη μέσα στη δίνη του καταστροφικού Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή φέρει έντονα τα σημάδια της «παθολογίας του πολέμου». Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται από το θεϊκό λόγο στην ανθρώπινη πράξη καθώς ο δελφικός χρησμός εντάσσεται σ’ έναν κόσμο αντιθέσεων και αντιφάσεων*.

 Υπόθεση: Ο Αγαμέμνων, μετά την επιστροφή του από την Τροία, δολοφονείται με δόλο από την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο.
Η Ηλέκτρα, φοβούμενη για την τύχη του αδελφού της Ορέστη, κατορθώνει να τον φυγαδεύσει κρυφά μ' έναν πιστό της δούλο στον Στρόφιο, που βασιλεύει στην Φωκίδα.
Ύστερα από οκτώ χρόνια, επιστρέφει ο Ορέστης στις Μυκήνες, με σκοπό να τιμωρήσει τους φονιάδες του πατέρα του, έχοντας συμβουλευτεί πρώτα το μαντείο των Δελφών. Βρίσκει την αδελφή του, η οποία θρηνεί τον χαμένο της πατέρα και μετά από την σκηνή της μεταξύ τους αναγνώρισης, σχεδιάζουν και κατορθώνουν, με τη βοήθεια του Παιδαγωγού, τον φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου.

Η παράσταση: Το Εθνικό θέατρο εμπιστεύτηκε την σκηνοθεσία στα χέρια του νεαρού και πρωτάρη στην Επίδαυρο, Θάνου Παπακωνσταντίνου ο οποίος μόνο πρωτάρης δεν είναι στο αρχαίο δράμα. Να θυμίσω την έξοχη τριλογία που έφτιαξε με αφορμή την Ορέστεια. Ο Παπακωνσταντίνου έστησε μια σπουδαία παράσταση με άψογο ρυθμό. Μας κράτησε με κομμένη την ανάσα έως το τέλος και μιλάμε για ένα έργο που το έχουμε δει χιλιάδες φορές. Άκουσε το κείμενο και τον ρυθμό του και πολύ σωστά έπραξε να είναι μοντέρνος επί της ουσίας. Έχουμε δει άπειρες φορές μικρόφωνα και μοντέρνα σκηνικά αλλά οι ηθοποιοί να παίζουν τόσο παλιό θέατρο, εδώ ο σκηνοθέτης επέλεξε οι ηθοποιοί του να ερμηνεύσουν τον λόγο σύγχρονα ενώ το εικαστικό περιβάλλον (έξοχη δουλειά από την Νίκη Ψυχογιού) να είναι σχεδόν ‘’ένα αφιέρωμα’’ στο Εθνικό του ’50 και του ’60. Σοφή επιλογή η μετάφραση του Χειμωνά. Ο Παπακωνσταντίνου έχει δώσει πολλά καλά δείγματα δουλειάς, σίγουρα μιλάμε για έναν σκηνοθέτη που δικαίως θα μας απασχολήσει πολύ. Σπουδαία δουλειά απ’ όλους τους συντελεστές. Μόνο μπράβο μπορώ να πω. 

Ερμηνείες: Για άλλη μια φόρα η Αλεξία Καλτσίκη ξεπέρασε τον εαυτό της. Προσωπικά η καλύτερη Ηλέκτρα που έχω δει. Απόλυτη κυρίαρχος των εκφραστικών της μέσων έδωσε μια εμμονική Ηλέκτρα, μια κινούμενη βόμβα. Αυτή η ηθοποιός κάθε φορά βάζει όλο και ψηλότερα τον πήχη. Εν αναμονή λοιπόν της επόμενης ερμηνείας της. Ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος αν και τεχνικά θέλει δουλειά έκανε μια πολύ ωραία ερμηνεία ως Ορέστης, έρμαιο των επιλογών των υπολοίπων, σαν πρόβατο στην σφαγή που τελικά γίνεται – εν αγνοία του (?) – θύτης. Στιβαρός παιδαγωγός από τον Νίκο Χατζόπουλο, σαν να ήταν αυτός ο ενορχηστρωτής του δράματος. Η Μαρία Ναυπλιώτου ξέρει πολύ καλά το αρχαίο δράμα, σαν φίδι κατέβηκε την σκάλα και ήταν πραγματικά το σύμβολο της μητριαρχίας. Σκηνή ανθολογίας μεταξύ Ηλέκτρας – Κλυταιμνήστρας. Σωστό αντίβαρο η Χρυσόθεμις της Ελένης Μολέσκη. Ο Χρήστος Λούλης είναι ένα πολυεργαλείο, εδώ σε μια γκροτέσκα ερμηνεία του Αίγισθου, απέδειξε ότι μπορεί ένας σπουδαίος ηθοποιός να κάνει έναν μικρό σε έκταση ρόλο να φαίνεται μεγάλος. Τέλος ένα μεγάλο μπράβο στον χορό, άψογα συντονισμένες, άρτιες φωνητικά κατόρθωσαν να κλέψουν τις εντυπώσεις και δικαίως.

Εν κατακλείδι: Μια σπουδαία παράσταση που το Εθνικό οφείλει να την κρατήσει στο ρεπερτόριο του και φυσικά να την στείλει εκτός Ελλάδος. Μπράβο τους

* Από την παρουσίαση της παράστασης στο site του Εθνικού Θεάτρου

Του Γιάννη Τζέμη, 21/9/18