Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2017

Συνέντευξη - Έλενα Καστανά

Στη σκηνή του Altera Pars ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά η "Αγγέλα" του Γ.Σεβαστίκογλου σε σκηνοθεσία του Πέτρου Νάκου.Σε αυτή την πολύ όμορφη θεατρική γωνιά συναντήσαμε την Έλενα Καστανά η οποία για άλλη μια χρονιά γίνεται η "Γεωργία", μια υπηρέτρια-δούλα που τιμά το επάγγελμά της.  Η Έλενα από μικρό παιδί υπήρξε βαθιά συναισθηματική, με πάθος και ενέργεια το οποίο κάπου έπρεπε να διοχετευθεί...και κάπως έτσι το θέατρο μπήκε στην ζωή της. Παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν στον καλλιτεχνικό χώρο η Έλενα έχει και ταλέντο και ψυχή ώστε να βγει αλώβητη και να υπηρετήσει την τέχνη της με συνέπεια και αγάπη όπως πράττει όλα αυτά τα χρόνια.  Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μας μίλησε για την θέση της γυναίκας στην κοινωνία, για τις δικές της καλλιτεχνικές ανησυχίες και τον αντίκτυπο που έχει η οικονομική κατάσταση σε αυτές και για πολύ θέατρο.  Την ευχαριστούμε πολύ.

-Θέλετε να μας πείτε λίγα πράγματα για εσάς για να σας γνωρίσουμε καλύτερα;
Γεννήθηκα και έζησα στην Αθήνα. Είμαι στο χώρο της θεατρικής τέχνης αρκετά χρόνια, σχεδόν τη μισή μου ζωή, μιας και μπήκα στη Δραματική Σχολή αμέσως μετά το σχολείο. Γρήγορα προέκυψαν συνεργασίες με Αθηναϊκά και κάποια περιφερειακά θέατρα, λίγο τηλεόραση, ελάχιστο σινεμά. Παράλληλα, ασχολούμαι με τη θεατρική αγωγή μικρών και μεγάλων παιδιών, σε σχολεία και Δήμους. Έκανα μία 5ετή αποχή πριν μερικά χρόνια, για να αφιερωθώ στην οικογένειά μου, τα παιδιά μου. Επέστρεψα, και εδώ και τρία χρόνια, βρίσκομαι στο θέατρο Altera Pars

-Πως προέκυψε η ενασχόλησή σας με το θέατρο;
Από μικρό παιδί υπήρξα βαθιά συναισθηματική, έντονη, με πάθος και ενέργεια.Ευτυχώς, κατάλαβα νωρίς την καλλιτεχνική μου διάθεση. Από τα πρώτα σχολικά μου χρόνια, που ήρθα σε επαφή με το θέατρο, μαγεύτηκα, το ερωτεύτηκα. Ένας νέος κόσμος μου φανερώθηκε. Άρχισα, λοιπόν, να «τρυπώνω»  στα πρώτα θεατρικά δρώμενα. Είναι για μένα το απόλυτο μέσο να αφουγκράζομαι τον εαυτό μου, να επικοινωνώ με τα πιο κρυφά μου συναισθήματα. Με ανθίζει και με ισορροπεί. Μπορώ να διυλίζω την αλήθεια μου.

-Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος ηθοποιός στη δυνατότητα καλλιτεχνικής έκφρασης εν γένει;
Στο χώρο μας, μιλάμε πάντα για το στενάχωρο φαινόμενο της μεγάλης προσφοράς και της μικρής ζήτησης. Υπάρχουν πραγματικά πάρα πολλές σκηνές, αλλά και πάλι δεν φτάνουν να δώσουν την ευκαιρία σε όλους. Μεγάλες προσδοκίες για ρόλους, καριέρα, έκφραση, που δύσκολα εκπληρώνονται. Όσο κι αν μιλάμε για ένα λαμπερό χώρο, ας μην ξεχνάμε πώς δεν είναι εξιδανικευμένο επάγγελμα. Υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες, όπως παντού. Εκτός της τεράστιας ανεργίας, είναι και η έλλειψη χρημάτων, που μπαίνει εμπόδιο σε όλη τη λειτουργική και καλλιτεχνική διαδικασία. Να βιοποριστείς ή να εκφραστείς;

-Σχετίζεται η καλλιτεχνική έκφραση με το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και επηρεάζεται απ’αυτό;(τόσο ως προς την επιλογή έργων για να ανέβουν όσο και ως προς την προσέγγιση κατά το ανέβασμα)
Οποιαδήποτε μορφή τέχνης επηρεάζεται από το κοινωνικοπολιτικό φάσμα της εποχής.Ειδικά στο θέατρο που κυριαρχεί ο λόγος,το καταλαβαίνουμε ξεκάθαρα. Μέσα από ένα κείμενο, μπορείς να βρεις αποτυπωμένη μια ολόκληρη κοινωνική, πολιτική και ηθική τάξη πραγμάτων της εκάστοτε εποχής. Είναι η ανάγκη του συγγραφέα, να αναλύσει και να αποκαλύψει, μέσα από χαρακτήρες και καταστάσεις, ιδέες, σύμβολα, ήθη, έθιμα, προκαταλήψεις, νοοτροπίες. Η θεατρική πράξη έρχεται για να προκαλέσει στον κόσμο συναισθήματα, προβληματισμούς, συζητήσεις, επιχειρήματα, απόψεις, ακόμη και αλλαγές. Επομένως, είναι λογικό, τα έργα και ο τρόπος που προσεγγίζονται, να συνάδουν με την εποχή.

-Πείτε μας λίγα λόγια για το ρόλο που υποδύεσθε και για το έργο εν συνόλω.
Η «Γεωργία» είναι μια υπηρέτρια-«δούλα» από τις παλιές της πολυκατοικίας. Πεπειραμένη σε όλα τα επίπεδα, μπορεί και χειρίζεται διάφορες καταστάσεις. Έχει «φάει» τη ζωή «με το κουτάλι». Είναι χρόνια σε μια αρρωστημένη σχέση με έναν άνθρωπο του υποκόσμου. Έχει επενδύσει επάνω του όλη της τη ζωή. Του έχει παθολογική αγάπη και έρωτα, τρέφει για αυτόν μια υπερβολική ζήλεια. Είναι απόλυτα εξαρτημένη από εκείνον. Αυτός, εκμεταλλευόμενος την κατάσταση, την έχει κάνει υποχείριό του. Η ίδια, υποταγμένη στον έρωτά της, στα ένστικτα και σε όλα τα άρρωστα συναισθήματά της, έχει γίνει αδίστακτη και επικίνδυνη. Δέχεται από τον «αγαπημένο» της οποιαδήποτε μορφή βίας, έρμαιο του εαυτού της και του ίδιου. Έχει χάσει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας, αυτοεκτίμησης, αυτοσεβασμού. Θύτης και θύμα ταυτόχρονα, ζει για το σήμερα.Με αφορμή την αυτοκτονία της Τασίας και τον ερχομό της «Αγγέλας», ώστε να πάρει τη θέση της ως υπηρέτρια, ξαφνικά ταράζονται οι ισορροπίες. Είναι η ευκαιρία ολονών για μια καλύτερη ζωή. Υπάρχει ελπίδα! Η διάβρωση του κάθε χαρακτήρα, όμως, είναι τέτοια, που δεν επιδέχεται δραματικές αλλαγές.

-Βρίσκετε κοινά σημεία με την ηρωίδα που υποδύεσθε ή έστω δικαιολογείτε τις πράξεις της;
Τα κοινά στοιχεία με το ρόλο μου δεν είναι πολλά, αλλά είναι βασικά. Είμαστε και οι δύο εξωστρεφείς, έντονες, δυναμικές. Όταν μου δόθηκε ο ρόλος, έμεινα εμβρόντητη από αυτήν την ιδιοσυγκρασία. Σκέφτηκα: «πώς μπορώ να προσεγγίσω ερμηνευτικά κάτι τέτοιο;». Αυτή η κακία, η τρέλα οι γυναικείες μηχανορραφίες στην αρχή με τάραζαν. Έπρεπε να βρω τα στοιχεία που θα με έκαναν να την αγαπήσω και να την κατακτήσω. Και έτσι κι έγινε, πολύ γρήγορα! Αφού είναι ένα άρρωστο πλάσμα, πονεμένο, κακοποιημένο, που παλεύει με τα αδάμαστα συναισθήματά του, δεν μπορούσα να την κρίνω με βάση τη λογική, αλλά με βάση τα πάθη της. Δεν μπορεί να γεννήθηκε «κακιά». Έγινε. Ακόμη και το κοινό, στο τέλος, τη συμπαθεί και τη δικαιολογεί.

-Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο στο να προσεγγίσετε την Γεωργία;
Όπως προανέφερα, η Γεωργία είναι ένας δύσκολος ρόλος. Μια γυναίκα άλλης ιδιοσυγκρασίας και κουλτούρας από εμένα. Έπρεπε, επομένως, να μελετήσω και τον εσωτερικό της κόσμο, αλλά και την εξωτερική της έκφραση. Έπρεπε να βρω τις «δοσολογίες» του θυμού, της κυκλοθυμίας, της τρέλας, του δράματος. Ακόμη ταλανίζομαι να βρω τη «συνταγή»!

-Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με τον Πέτρο Νάκο.
Με τον Πέτρο έχουμε συνεργαστεί και άλλες φορές, γνωριζόμαστε χρόνια. Έχουμε βρει σίγουρα κώδικες επικοινωνίας. Εμπιστεύομαι τη ματιά του, την προσέγγιση και την αισθητική του. Είναι ένας νέος άνθρωπος, με αγάπη για το θέατρο, ευφυής και ταλαντούχος. Έχει όρεξη να σε μάθει και να σου μεταδώσει, να σε διορθώσει. Δεν θα σε αφήσει ποτέ να εκτεθείς πάνω στη σκηνή.

-Στην Αγγέλα συναντάμε έντονα το γυναικείο στοιχείο και τη θέση της στη κοινωνία. Στην Αγγέλα τα νήματα τα κινούν οι γυναίκες! Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την Αγγέλα ως έργο φεμινιστικό στη ρίζα του;
Σίγουρα το γυναικείο στοιχείο κυριαρχεί στο έργο, από την αρχή μέχρι το τέλος. Θα έλεγα όμως πως τα νήματα δεν τα κινούν ακριβώς οι γυναίκες Μάλλον είναι μπλεγμένες στα νήματα μιας κοινωνίας, από τότε, διεφθαρμένης. Τα νήματα τα κινούν οι οικονομικά ισχυροί. Είτε είναι οι άντρες είτε είναι οι κυρίες των κυριών της εποχής. Εδώ μιλάμε για δούλες-μαριονέτες. Παλεύουν, αγωνίζονται, αντιστέκονται, ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή, αλλά δεν μπορούν εύκολα να κόψουν αυτά τα νήματα. Η γυναικεία δύναμη υπάρχει σίγουρα, το αποτέλεσμα όμως είναι αυτό που μετράει. Δεν έχουν τη θέση που δικαιούνται.

-Η προσέγγιση που ακολουθήσατε κατά την προετοιμασία της παράστασης είχε σκοπό να αναδείξει το γυναικείο στοιχείο και τη δυναμική του ασχέτως της θέσης του στην κοινωνία του 50-60;
Ο συγγραφέας μας δίνει αριστοτεχνικά πέντε ξεκάθαρους και διαφορετικούς γυναικείους χαρακτήρες. Αναμφισβήτητα, από το ίδιο το κείμενο αναδεικνύεται η γυναικεία φύση, σε όλες τις εκφάνσεις της. Έτσι κι εμείς, προσπαθήσαμε να αποδώσουμε, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη θηλυκή αντίληψη, την υπομονή, την επιμονή και τη θέση που μπορούν να έχουν, αναλόγως με τις συνθήκες. Το λυπηρό όμως είναι πως, μετά από 60-70 χρόνια που έχει γραφτεί το κείμενο, υπάρχουν ακόμη γυναίκες που είναι σε χειρότερη μοίρα από τις ηρωίδες μας. Είμαστε στο 2017 και παίζονται σποτάκια κατά της γυναικείας κακοποίησης, σεξουαλικής παρενόχλησης και εκμετάλλευσης.

-Πιστεύεις ότι υπάρχει μια στροφή τα τελευταία χρόνια προς κλασσικά ελληνικά θεατρικά κείμενα ή μια επαναπροσέγγιση με τις ρίζες μας;
Μάλλον από τη στιγμή που νιώσαμε για τα καλά την κρίση, όλοι μας, καλλιτέχνες και μη, αναζητήσαμε έναν επαναπριοσδιορισμό της ράτσας μας. Τόσα χρόνια, μέσα σε αυτήν την ευημερία, πραγματική ή όχι, το νεοπλουτισμό και τον αλόγιστο καταναλωτισμό, χάθηκαν σημαντικά στοιχεία της ανθρώπινης υπόστασης. Στη καλοπέραση, η λέξη «αλλοτρίωση» ακουγόταν γραφική. Στη σημερινή κατάσταση, η αλλοτρίωσή μας είναι αποκαρδιωτική. Το αισιόδοξο είναι πως το έχουμε συνειδητοποιήσει, είναι το πρώτο βήμα για να βελτιωθούμε. Σαφώς και υπάρχει μια στροφή στα κλασσικά κείμενα. Κάπου εκεί κρύβονται Έλληνες με πείσμα, φιλότιμο,ανθρωπιά, συλλογικότητα και ελπίδα,να μας ξυπνήσουν και να μας παρασύρουν.

Του Δημήτρη Απλαδά,7/12/17


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου