Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2017

Η Άποψή μας για την παράσταση "Γκιλγκαμές"

Το "Γκιλγκαμές" είναι το παλαιότερο λογοτεχνικό κείμενο της ανθρωπότητας.  Είναι ένα έπος το οποίο μέσο από την προφορική αλλά και την γραπτή παράδοση έφτασε από του Βαβυλώνιους και τους Σουμέριους ως τις μέρες μας. Γραμμένο 6.000 χρόνια πριν εντυπωσιάζει με την γραφή του και το ύφος του αλλά και με τον οικουμενικό και πανανθρώπινο χαρακτήρα του.

Πολλά κείμενα τα οποία γράφτηκαν αργότερα έχουν χρησιμοποιήσει δάνεια από τον συγκεκριμένο μύθο.  Η Ελληνική μυθολογία, η θεογονία του Ισίοδου π.χ η Αφροδίτη σε αντιστοιχία με την Ιστάρ, το δωδεκάθεο, τα ομηρικά έπη με τους θεούς να ορίζουν τη μοίρα των ανθρώπων αλλά και οι αρχαίες τραγωδίες μας με την Ύβρις και την Νέμεσις.  Η Βίβλος σαν κείμενο αλλά και η Χριστιανική θρησκεία εν γένει έχουν χρησιμοποιήσει ως πρωτόλειο υλικό τον Γκιλγκαμές π.χ η κοινή ιστορία του Νώε και του Ουτναπιστίν ή το φίδι που κλέβει την αιώνια ζωή από τον Γκιλγκαμές αλλά και η εις Άδη κάθοδος.

Ο Γκιλγκαμές είναι ένας βασιλιάς που έχει τα πάντα.  Δύναμη, ομορφιά, εξουσία, σχεδόν θεική προέλευση και κανέναν αντίπαλο ή εμπόδιο σε ότι ορίσει.  Αντίπαλός του αρχικά και συνοδοιπόρος και φίλος του στην συνέχεια, θα σταθεί ο Ενκιντού.  Η απάντηση στις ικεσίες των χωρικών προς την αυθάδεια και βιαιότητα του βασιλιά τους.  Ύστερα από μία πάλη που θα βρει νικητή τον Γκιλγκαμές οι δυο τους θα ξεκινήσουν ένα περιπετειώδες ταξίδι προκειμένου να αποφύγουν τον έκλυτο βίο που διάγουν στην Ουρούν.  Η περιπλάνησή τους θα τους φέρει αντιμέτωπους με θεούς και τέρατα και θα καταλήξει με τον θάνατο του Ενκιντού ως θεία τιμωρία.  Το γεγονός αυτό θα αφυπνίσει τον Γκιλγκαμές ο οποίος θα ξεκινήσει ένα ταξίδι για τον κάτω κόσμο προκειμένου να ανακαλύψει το μυστικό της αθανασίας.  Το ταξίδι προς την αθανασία γίνεται ένα ταξίδι αυτογνωσίας και παραδοχής της θνητότητας και της ματαιότητας της ύπαρξής μας.  Σημασία έχει το πως ζήσαμε όλα αυτά τα χρόνια και όχι το πόσο.  Οι Θεοί όρισαν ως μοίρα των ανθρώπων τον θάνατο και μόνο όταν συμφιλιωθείς μαζί του γίνεσαι κοινωνός ωριμότητας, σοφίας και γαλήνης.

Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο το πως κατάφερε να γίνει θεατρικό έργο ένα κείμενο με τέτοια έκταση και τέτοια πληθώρα χαρακτήρων.  Δεν έχει γίνει καμία έκπτωση και κυρίως κανένας εκφυλισμός του κειμένου, αλλά έχει διατηρηθεί ζωντανό και σύγχρονο.  Η δομή παραπέμπει στις δικές μας αρχαίες τραγωδίες με τον πρόλογο, τα επεισόδια και την έξοδο, και με την συμμετοχή χορού του οποίου τα χορικά άσματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά καθώς συνεχίζουν και εξελίσσουν τον μύθο.

Σημαντικό μέρος στην παράσταση παίζει η μουσική, η οποία εκτελείται ζωντανά επάνω στην σκηνή. Μια μουσική ατμοσφαιρική και συνάμμα απόκοσμη που με την χρήση φωνητικών εντείνει αυτό το συναίσθημα.  Δεν είναι απλά ένα ορχηστρικό κομμάτι για να συνοδέψει την ιστορία αλλά καταφέρνει να ζωντανέψει ηχητικά όλες αυτές τις εικόνες που διαδραματίζονται μπροστά σου.  Άλλες φορές βίαιες, άλλες ερωτικές αλλά πάντοτε ζωντανές εκτελεσμένες από έναν 30μελή θίασο.

Έναν θίασο που απαιτεί συγχρονισμό κινήσεων αφού η παράσταση είναι μια ενορχηστρωμένη χορογραφία και απαιτεί ένα ευρύ ερμηνευτικό φάσμα καθώς οι απαιτήσεις είνα μεγάλες.  Όλοι ανταποκρίνονται πλήρως στα πολλαπλά, είναι η αλήθεια, καθήκοντά τους.  Ο Δημήτρης Γασπαράτος ως Γκιλγκαμές, ο Γιώργος Κωστογιάννης ως Ενκιντού και η Ιουλία Βεντίκου ως Ιστάρ ηγούνται αυτού του εντυπωσιακού θιάσου.

Η σκηνοθεσία της Μαρίας Περετζή είναι γεμάτη εικόνες σχεδόν κινηματογραφικές, άλλοτε σκληρές, άλλοτε αισθησιακές αλλά πάντοτε γεμάτες ομορφιά.  Καθοδηγεί τους ηθοποιούς με ζωντάνια, γρήγορους ρυθμούς σε μια απαιτητική παράσταση και υψηλών προδιαγραφών.  Τα εντυπωσιακά κουστούμια συνηγορούν στο άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

Ο θεατής μέσα από την παράσταση θα δει την ιστορία του ανθρωπίνου γένους.  Θα δει την παγκόσμια απήχηση ενός κειμένου 6.000 χρόνων.  Θα δει την σημασία που έδινε ο άνθρωπος για την φύση και τον σεβασμό που της είχε και ποιος ξέρει... ίσως κάνει και ο ίδιος μια ενδοσκόπηση για την ζωή που έζησε.

Του Μπίκου Περικλή, 13/09/17

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου